***
NIE jest ani paprocią, ani jeżyną
śmierć
wybieram powolne życie
tym razem
spokojne starzenie się drzewa
które mam przed sobą
i które teraz mnie wspiera
nieskończoną ścieżkę
w kierunku morza, które zobaczyłam po raz pierwszy
te gigantyczne góry rozpadające się
w zmianie stanu bezkresu
i powolne zanurzanie się mojej istoty
w starożytnym chórze wód
łzy
które mieszają się z solą
i stają się modlitwami
wspomnieniami pieszczot skamieniałej bogini
wewnątrz mojego pierwszego snu
wybieram powolne życie
tym razem
ignorując to, że drzewo zawsze zielenieje
śniąc wewnątrz tego samego snu
modląc się w ośmiozgłoskowcach, które zawierają ostateczne znaczenie świata
i na zawsze leczą wszystkie rany
zapominając o matce
zapominając o ojcu
acz bez bycia sierotą
czując się córką matką boginią siostrą wróżką czarownicą
poza życiem
poza śmiercią
która nie jest ani paprocią, ani jeżyną
ale ciemnością i jaskinią
kręgiem i kulą
znowu i zawsze
blaskiem błyskiem światłem
***
jest kobieta
która mnie ściga
w swojej dłoni
trzyma garść pokrzyw
dogania mnie i mówi
są dobre na reumatyzm
a przede wszystkim
na odpuszczenie grzechów
pośrodku twarzy
starej i obcej
lśni to spojrzenie
które poznaję
przyspieszam kroku
to nie może być ona
cierpię na reumatyzm
nigdy się nie modlę
zapada się we mnie
jak ptak
mostek
krocze
za każdym razem gdy słucham
na głos bardzo głośno
sama w samochodzie
koncertu fortepianowego nr 2
Rachmaninowa
to nie może być ona
ona nigdy nie wyjechała
ze swojej małej wioski
ze swego małego kraju
to niemożliwe
żeby dotarła tak daleko
podążając szlakiem
tej kwarty krwi
którą po niej odziedziczyłam
cierpię na reumatyzm
jest niedobór wody
nie umiem się obejść
bez luksusu kąpieli
raz w tygodniu
żeby czytać sobie
wiersze na głos
albo śpiewać
nawet jeśli wiem że fałszuję
to niemożliwe
żeby przybyła z tak daleka
i nie uschły jej
pokrzywy
po drodze
cierpię na reumatyzm
są noce
chciałbym móc
kochać do szaleństwa
nieznajomego mężczyznę
kochać do szaleństwa
nieznajomą kobietę
nigdy nie widziałam
jej grobu
ale wiem, że na jego szczycie
rośnie
drewniany krzyż
który przecina jej imię
to nie może być ona
cierpię na reumatyzm
jest kobieta
która mnie ściga
znowu mnie dogania
zamyka oczy
pokrzywy
stają się liliami
w jej dłoni
Jak znowu zasnąć
o czwartej nad ranem?
z Wisławą Szymborską
Nikomu nie jest dobrze o czwartej nad ranem.
Wisława Szymborska
jest czwarta nad ranem
budzisz się jak zwykle
i nawet nie próbując ponownie zasnąć
zakładasz coś na siebie i wychodzisz do ogrodu
tak naprawdę
za bardzo się boisz
żeby wychodzić na zewnątrz
o tej porze
poza tym dom, w którym mieszkasz
nie ma ogrodu
ale wiesz, że jest wiele sposobów na wyjście do ogrodu
więc pozwalasz żeby wiersz trwał dalej
i wychodzisz do ogrodu o świcie
z dziwnym mrowieniem w całym ciele
zdezorientowanymi zmysłami
i stalowym światłem w źrenicach
wiesz też, że w tym ogrodzie nie ma drzew
a jednak rozpościerają się przed tobą
bardziej realne niż twoje własne ciało
gałęzie skamieniałego drzewa
w harmonijnym tańcu ku niebu
na wysokości twoich oczu
mały ptaszek przysiada na gałęzi
tak blisko
że chciałabyś być niewidzialnym kamieniem
przytłoczonym przez bolesne światło
które teraz wylewa ci się z oczu
i toruje sobie drogę
w tym ogrodzie zawieszonym
między nocą a dniem
nie masz trzydziestu lat
nie pieje kogut
nie wieje od wygasłych gwiazd
a jednak tak naprawdę nikomu nie jest dobrze o czwartej nad ranem
zastanawiasz się kim jesteś
zdezorientowaną bezsenną kobietą
w miejscu bardziej realnym niż te oczy
wpatrujące się w ptaka
który być może nie istnieje
bezsenną kobietą
która pragnie zamienić się w kamień
i patrzy na ptaka, który wzbije się w powietrze
za chwilę lub wcale
a który teraz przygląda się jej okrągłymi oczami
hipnotyzując ją z gałęzi
podczas gdy ty oddajesz się tej chwili
wibrujące syczenie
przenika twoje ciało
kładziesz się na mokrej trawie
i pod nieprzeniknionym spojrzeniem ptaka
czekasz aż węże
uniosą głowy
prześlizgną się po twoim ciele i dotrą do uszu
by je polizać aż wiersz
wypełni się wszystkim co musisz powiedzieć
i kiedy czekasz
jest już piąta
i nie pamiętasz że ptak
wzbił się w powietrze wypluwając ci w usta
wszystko, co ma jeszcze nadejść
jest już piąta
i możesz dalej śnić
jak oszalała kasandra
w pustym pokoju
Jak napisać wiersz na Boże Narodzenie
z Marią Banuș
pada śnieg i robi się ciemno
i czujesz prawą stronę ciała
uśpioną nieistniejącą
jak zdrętwiałe ptasie skrzydło
co obserwuje ukośnie dzień
ciemny jak noc w lesie
to, co się wydarzyło, pozostaje nienaruszone
w fałdach
twojego mózgu
pewność ostra jak zielona łodyga
stercząca w śniegu
lewa strona ciała
obudzona obecna
jest ci drzewem
to jodła obciążona dekoracjami
które chcesz zerwać jednym gestem
odtwarzasz w doskonałej samotności
tę pierwszą uroczystość
w nieobecności
i rana w korzeniach jodły
chwiejnie
pulsuje wbija ci się w brzuch
pamiętasz słowa matki
to teraz jedyna kotwica do życia
bełkotanie luźnej szczęki
i twoje ręce zawsze splamione tą ziemią
której nigdy nie rzuciłaś
na niewidzialną twarz ojca
rozumiesz
ten ból to środek
który zawsze utrzymuje cię w pionie
czujesz ten zapach żywicy
który skłonił cię do otwarcia okna
w dzień taki zimny jak dzisiaj
pamiętasz lodowaty uścisk
chęć by skoczyć w otchłań
roztrzaskać się o asfalt
zostawić plamę
w kształcie jelenia
i niech przechodnie idą obok mówiąc
że śmierć jest rannym
zwierzęciem w wyimaginowanym lesie
miotasz się między spokojem a działaniem
ale teraz
wiersz rodzi się tylko z twojej uśpionej strony
dławi cię w gardle
i te same słowa co zawsze
chcą zyskać inne znaczenia
pada śnieg i robi się ciemno
i chcesz poczuć pazur życia
na twarzy
tamowanie krwi w ranie
i chcesz, aby wiersz powstawał w ruchu
niech to będzie krążenie
przemieszczenie
przepływ
oscylacja
pada śnieg i robi się ciemno
i wiersz przestaje być wierszem
to piła
podcinająca korzenie jodły
pozostawiając cię zawieszoną w powietrzu
gdzie piszesz słowa
które noc wymazuje
i rozumiesz
że jeśli nie ma korzenia
to nie ma wiersza
że jeśli nie ma spokoju w działaniu
to nie ma wiersza
że twoja uśpiona strona
to kameleon
żarłoczny wydłużony język
który łapie w bezruchu
ślady radości
w padającym śniegu
nierealnym i odległym
tak nagle
tłum. Marta Eloy Cichocka
